Η Ε.Ε. ανακοινώνοντας το Πρόγραμμα Πλαίσιο για Έρευνα και Καινοτομία HORIZON Europe (2021-2027), ενισχύει τη δέσμευσή της για περαιτέρω προώθηση των θεμάτων ισότητας φύλου στις δραστηριότητες Έρευνας και Καινοτομίας, εισάγοντας αριθμό καινοτομιών. Η κυριότερη απ’ αυτές σχετίζεται με το νέο κριτήριο επιλεξιμότητας φορέων που επιθυμούν να λάβουν χρηματοδότηση ανεξαρτήτως θεματικής περιοχής και αφορά στην υιοθέτηση Σχεδίων Ισότητας Φύλου (Gender Equality Plans).
Συγκεκριμένα, για να είναι επιλέξιμες νομικές οντότητες από κράτη-μέλη και συνδεδεμένες χώρες που είναι δημόσιοι φορείς, ερευνητικοί οργανισμοί ή ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (συμπεριλαμβανομένων ιδιωτικών ερευνητικών οργανισμών και ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης), θα πρέπει να διαθέτουν Σχέδιο Ισότητας των Φύλων, το οποίο κατ’ ελάχιστο να ανταποκρίνεται υποχρεωτικά στις ακόλουθες τέσσερις «διαδικαστικές» απαιτήσεις:
- Δημοσίευση: Επίσημο έγγραφο που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του φορέα και είναι υπογεγραμμένο από τη Διεύθυνση.
- Δέσμευση Πόρων: Δέσμευση οικονομικών, ανθρώπινων πόρων και εμπειρογνωμοσύνης σε θέματα ισότητας φύλου για την εφαρμογή των προνοιών του Σχεδίου.
- Συλλογή και Παρακολούθηση Δεδομένων: Συλλογή αναλυτικών στοιχείων φύλου που αφορούν στο προσωπικό (και τους φοιτητές των σχετικών ιδρυμάτων) και ετήσιες εκθέσεις /αναφορές βάσει δεικτών.
- Εκπαίδευση: Ευαισθητοποίηση / εκπαίδευση για το προσωπικό και τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων σχετικά με την ισότητα των φύλων και ακούσιες προκαταλήψεις που συνδέονται με το φύλο.
Σ’ ότι αφορά στο περιεχόμενο των Σχεδίων, προτείνεται από την Ε.Ε. όπως τα Σχέδια καλύπτουν τους ακόλουθους τομείς, με την εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων και στόχων:
- Ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής,
- Ισορροπία εκπροσώπησης των φύλων σε ηγετικές θέσεις και στα κέντρα λήψης αποφάσεων,
- Ισότητα των φύλων στις διαδικασίες πρόσληψης και ανέλιξης προσωπικού,
- Ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στο περιεχόμενο των ερευνητικών δραστηριοτήτων και στη διδασκαλία, και
- Μέτρα κατά της έμφυλης βίας, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής παρενόχλησης.
Το κριτήριο που αφορά στις ελάχιστες απαιτήσεις, θα ικανοποιείται μέσω υπεύθυνης δήλωσης (self-declaration) στο στάδιο της υποβολής πρότασης έργου στο Πρόγραμμα Horizon Europe. Σημειώνεται ότι εάν όλες οι προαναφερόμενες υποχρεωτικές απαιτήσεις πληρούνται μέσω κάποιου άλλου στρατηγικού εγγράφου του φορέα, όπως ένα Στρατηγικό Σχέδιο ή μια στρατηγική για την ενσωμάτωση ή τη διαφορετικότητα, τα έγγραφα αυτά μπορούν να θεωρηθούν ως ισοδύναμα ενός Σχεδίου Ισότητας Φύλου.
Σημειώνεται ότι θα υπάρξει μια περίοδος μετάβασης / χάριτος πριν από την πλήρη εφαρμογή του κριτηρίου επιλεξιμότητας που αναμένεται να εφαρμοστεί πλήρως για τις προσκλήσεις με καταληκτικές ημερομηνίες υποβολής προτάσεων εντός του 2022.
Οι δικαιούχοι πρέπει, επίσης, να λαμβάνουν όλα τα μέτρα για την προώθηση ίσων ευκαιριών μεταξύ ανδρών και γυναικών κατά την υλοποίηση του χρηματοδοτούμενου έργου εφαρμόζοντας, όπου ισχύει, τις πρόνοιες του Σχεδίου Ισότητας Φύλου. Στόχος πρέπει να είναι η επίτευξη, στο μέτρο του δυνατού, της ισορροπίας μεταξύ των φύλων σε όλα τα επίπεδα των στελεχών που συμμετέχουν στο έργο, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού σε εποπτικό και διευθυντικό επίπεδο.
Διευκρινίζεται ότι το συγκεκριμένο κριτήριο επιλεξιμότητας δεν ισχύει για άλλες κατηγορίες νομικών οντοτήτων, όπως ιδιωτικές και κερδοσκοπικές οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων ΜΜΕ, μη-κυβερνητικών ή οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.
Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με την Προϊστάμενη του Τμήματος Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Δρ. Καλυψώ Σέπου ή τα άλλα Εθνικά Σημεία Επαφής του Προγράμματος HORIZON Europe στο Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας [email protected], τηλ. 22 205000.