To Πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» είναι το νέο Πρόγραμμα Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (E.E.) για την υποστήριξη της έρευνας και της καινοτομίας, το οποίο θα διαδεχθεί το Πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020». Ο «Ορίζοντας Ευρώπη», με προϋπολογισμό που ξεπερνά τα 95 δισεκατομμύρια Ευρώ, ανακοινώθηκε επίσημα στις 2 Φεβρουαρίου 2021 και θα ολοκληρωθεί το 2027, έχοντας ως βασικό στόχο τη μεγιστοποίηση του επιστημονικού, οικονομικού και κοινωνικού αντίκτυπου των ευρωπαϊκών επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία. Η ανακοίνωση των πρώτων Προσκλήσεων Υποβολής Προτάσεων αναμένεται τον Απρίλιο 2021.
Ο «Ορίζοντας Ευρώπη» χωρίζεται σε 3 Πυλώνες. Τα Προγράμματα του EIC (European Innovation Council) είναι μέρος του Πυλώνα ΙΙΙ μαζί με το EIT (European Institute of Innovation & Technology) και το ΕΙΕ (European Innovation Ecosystems), το οποίο αφορά σε θέματα ανοικτής καινοτομίας. Αριθμός Προγραμμάτων του EIC αρχικά είχάν περιληφθεί πιλοτικά στο Πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» για να υποστηρίξουν την εμπορευματοποίηση των τεχνολογιών υψηλού ρίσκου/υψηλής απόδοσης (high–risk, high–impact technologies) στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα Προγράμματα θα εφαρμοστούν πλήρως από τον Απρίλιο του 2021 στο πλαίσιο του Προγράμματος «Ορίζοντα Ευρώπη».
To EIC στοχεύει στην υποστήριξη τεχνολογικών ανακαλύψεων και καινοτομιών οι οποίες θα είναι ανατρεπτικές (game changing) και θα έχουν την προοπτική να αναπτυχθούν, να ανταγωνιστούν και να αποκτήσουν ηγετική θέση στη διεθνή αγορά. Υποστηρίζει όλα τα στάδια της καινοτομίας, από δράσεις έρευνας και ανάπτυξης για την επιστημονική βάση τεχνολογικών ανακαλύψεων, την επικύρωση και επίδειξη τεχνολογικών ανακαλύψεων και καινοτομιών μέχρι την ανάπτυξη και εξέλιξη νεοφυών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Το Πρόγραμμα Εργασίας του ΕΙC, με προϋπολογισμό κοντά στα 10 δισεκατομμύρια Ευρώ, περιλαμβάνει τρία βασικά προγράμματα:
- Το «Pathfinder» το οποίο θα παρέχει χρηματοδοτήσεις σε φιλόδοξες, ρηξικέλευθες υψηλού ρίσκου καινοτομίες από το πρώιμο τεχνολογικό στάδιο (πρώιμη επίδειξη, ανάπτυξη επιχειρηματικού πλάνου και στρατηγικής) .
- Το «Transition» το οποίο θα παρέχει χρηματοδότηση για τη μετατροπή των αποτελεσμάτων της έρευνας σε ευκαιρίες καινοτομίας και
- Το «Accelerator» το οποίο θα χρηματοδοτεί επιχειρήσεις για να αναπτυχθούν και να αναπτύξουν υψηλού ρίσκου/υψηλής απόδοσης καινοτομίες υποστηρίζοντας πιο ψηλά επίπεδα τεχνολογικής ωριμότητας.
Σε όλα τα χρηματοδοτούμενα έργα και επιχειρήσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρέχει υπηρεσίες επιχειρηματικής επιτάχυνσης (business acceleration services) από τις οποίες οι δικαιούχοι θα έχουν πρόσβαση σε εμπειρογνώμονες, επιχειρήσεις, επενδυτές και άλλους σημαντικούς φορείς του οικοσυστήματος. Το Πρόγραμμα Εργασίας του EIC θα περιλαμβάνει επίσης επιπρόσθετες δραστηριότητες όπως αριθμό βραβείων (Women Innovators, European Capital of Innovation–iCapital κ.ά.).
Μέρος της χρηματοδότησης θα δίνεται μέσω ανοικτών προσκλήσεων (open calls) χωρίς προκαθορισμένες θεματικές προτεραιότητες. Οι ανοικτές αυτές προσκλήσεις έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν υποστήριξη για τεχνολογίες και καινοτομίες σε διαφορετικά επιστημονικά, τεχνολογικά, και εφαρμοσμένα πεδία ή που αφορούν συνδυασμούς διαφορετικών πεδίων. Χρηματοδότηση θα δίνεται επίσης και μέσω των Στρατηγικών Προκλήσεων (EIC Strategic Challenges). Η χρηματοδότηση που θα παρέχεται θα απευθύνεται σε συγκεκριμένες τεχνολογικές και καινοτόμες ανακαλύψεις μέσω ειδικών προσκλήσεων για τα τρία Προγράμματα. Αυτές οι Στρατηγικές Προκλήσεις λαμβάνουν υπ’ όψη τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την μετάβαση σε μια πράσινη, ψηφιακή και υγιή κοινωνία, όπως επίσης και τον συνολικό στρατηγικό σχεδιασμό για τον «Ορίζοντα Ευρώπη».
Το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ), μέσω των Εθνικών Σημείων Επαφής/National Contact Points (ΕΣΕ/NCPs), υποστηρίζει ενεργά τους κυπριακούς φορείς στην προσπάθειά τους να συμμετέχουν με επιτυχία σε ευρωπαϊκά προγράμματα και πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένου του Προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη», προσφέροντας μια ευρεία γκάμα υπηρεσιών στήριξης χωρίς χρέωση. Τα Εθνικά Σημεία Επαφής είναι στη διάθεση των ερευνητών για παροχή άμεσης πληροφόρησης και συμβουλευτικών υπηρεσιών σε όλα τα στάδια, από την προετοιμασία της πρότασης έως την υλοποίηση καθώς και την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Κάποιες από τις υπηρεσίες που προσφέρονται είναι ενδεικτικά: (α) η συστηματική διοχέτευση πληροφόρησης και ενημέρωσης προς την ερευνητική και επιχειρηματική κοινότητα, (β) η διοργάνωση ενημερωτικών ημερίδων και εκπαιδευτικών εργαστηρίων, (γ) η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και στήριξης για τη συγγραφή πρότασης και την υλοποίηση έργων (δ) η βοήθεια στην εξεύρεση συνεργατών από το εξωτερικό, (ε) η προεπισκόπηση προτάσεων, κ.ά.
Για να λαμβάνετε εξατομικευμένη πληροφόρηση σχετικά με τις ευκαιρίες χρηματοδότησης, εκδηλώσεις και άλλες δραστηριότητες που σχετίζονται με τα ευρωπαϊκά Προγράμματα Έρευνας και Καινοτομίας, μπορείτε να συμπληρώσετε τα στοιχεία και τους τομείς δράσης σας στο ερωτηματολόγιο που θα βρείτε εδώ. Περισσότερες πληροφορίες για το ΙδΕΚ μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του οργανισμού, όπου μπορείτε να κάνε εγγραφή στο ενημερωτικό δελτίο, για να λαμβάνετε ηλεκτρονικά πληροφόρηση για τις δράσεις του.
Τα Εθνικά Σημεία Επαφής για το European Innovation Council (EIC) είναι:
Δρ Χαράλαμπος Παπατρύφωνος – Επιστημονικός Λειτουργός, Τμήμα Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων [email protected]
Μαρίνος Φωτιάδης – Επιστημονικός Λειτουργός, Τμήμα Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων [email protected]