Το Πρόγραμμα European Cooperation in Science and Technology (COST) ξεκίνησε το 1971, με στόχο να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, μέσω της προώθησης και της ενδυνάμωσης της δικτύωσης στον τομέα της επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας. Η χρηματοδότηση του COST προέρχεται από τα Προγράμματα Πλαίσιο της Ε.Ε. για Έρευνα και Καινοτομία. Ειδικότερα, για την περίοδο 2021-2027 θα προέλθει από την Οριζόντια Προτεραιότητα «Διεύρυνση Συμμετοχής και Ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας» του «Ορίζοντα Ευρώπη», αναδεικνύοντας τον ρόλο του COST ως γέφυρα για λιγότερο ανεπτυγμένες ερευνητικά χώρες (Inclusiveness Target Countries – ITCs) μέσω της στήριξης των ερευνητικών κοινοτήτων τους και της παράλληλης ενθάρρυνσης της επιστημονικής αριστείας και της βελτίωσης της κινητικότητας των ερευνητών.
Το COST έχει εξελιχθεί σε ένα από τα μεγαλύτερα και πιο μακροχρόνια πλαίσια για ερευνητική συνεργασία στην Ευρώπη. Εκτός από τις χώρες-μέλη της Ε.Ε., συμμετέχουν και οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης, με τον συνολικό αριθμό να ανέρχεται σε 38 χώρες ως πλήρη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου.
Σκοπός του COST δεν είναι να χρηματοδοτεί έρευνα, αλλά να χρηματοδοτεί δράσεις δικτύωσης, προκειμένου να συγκεντρώσει πόρους και ερευνητικά αποτελέσματα και να οδηγήσει στη δημιουργία νέων ιδεών και πρωτοβουλιών. Συνακόλουθα, μέσα από τη συνεργασία στο πλαίσιο του COST δίνεται περαιτέρω ώθηση στις εξελίξεις της έρευνας και της καινοτομίας. Μεταξύ άλλων, το COST αποτελεί ιδανικό εφαλτήριο για την ανάπτυξη νέων συνεργασιών και την υποβολή προτάσεων για εξασφάλιση χρηματοδότησης μέσω του Προγράμματος Πλαίσιο της Ε.Ε., εθνικών ή άλλων χρηματοδοτικών προγραμμάτων, οδηγώντας σε νέα επιτεύγματα, ενώ σημαντική είναι και η συνεισφορά του στη δημιουργία του δικτύου συνεργατών ερευνητών που τώρα ξεκινούν την καριέρα τους και όντας στην αρχή έχουν περιορισμένες ακόμα επαφές με τους συναδέλφους τους στην Ευρώπη.
Ειδικότερα, το COST χρηματοδοτεί τη δημιουργία δικτύων σε όλους τους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας, των λεγόμενων Δράσεων COST. Οι Δράσεις COST προσφέρουν έναν ανοιχτό χώρο συνεργασίας μεταξύ ερευνητών/επιστημόνων σε ολόκληρη την Ευρώπη και πέραν αυτής, έναν χώρο όπου μπορούν να ανταλλάξουν ιδέες, να δικτυωθούν και να συντονίσουν την έρευνα που υλοποιούν σε εθνικό επίπεδο με εθνικούς ή άλλους πόρους, οδηγώντας σε περαιτέρω πρόοδο και ευκαιρίες. Δραστηριότητες δικτύωσης που χρηματοδοτούνται μέσω των Δράσεων COST περιλαμβάνουν τη διοργάνωση συναντήσεων, συνεδρίων, εργαστηρίων, μικρής διάρκειας επιστημονικές αποστολής, διοργάνωση εκπαιδευτικών σχολείων, δραστηριότητες διάχυσης όπως δημοσιεύσεις, παροχή επιχορηγήσεων συμμετοχής σε συνέδρια που δεν διοργανώνει το COST κ.ά. Οι Δράσεις COST λαμβάνουν χρηματοδότηση περίπου 0,5 εκ. Ευρώ για 4 έτη, ανάλογα και με τον αριθμό των χωρών που συμμετέχουν.
Οι Δράσεις COST είναι ανοικτές :
- Σε όλους τους τομείς της επιστήμης και τεχνολογίας (συμπεριλαμβανομένων νέων και αναδυόμενων πεδίων).
- Σε όλους τους τύπους φορέων (ακαδημαϊκούς, δημόσιους φορείς, ΜμΕ/βιομηχανία, ΜΚΟ, ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς κλπ).
- Σε ερευνητές σε όλα τα στάδια της καριέρας τους, με έμφαση σε ερευνητές στα αρχικά στάδια της σταδιοδρομίας τους.
- Σε όλες τις χώρες (φορείς από χώρες μη μέλη μπορούν να συμμετέχουν στη βάση κοινής ωφέλειας).
Οι ενδιαφερόμενοι έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής με έναν από τους ακόλουθους τρόπους:
- Συμμετοχή σε κάποια από τις εκατοντάδες υφιστάμενες Δράσεις, ως μέλος της Διαχειριστικής Επιτροπής, ως μέλος Ομάδας Εργασίας ή απλά ως συμμετέχοντας σε κάποια από τις δραστηριότητες της Δράσης. Για συμμετοχή στη Διαχειριστική Επιτροπή υφιστάμενης Δράσης, οι ενδιαφερόμενοι που επιθυμούν να εκπροσωπήσουν την Κύπρο, θα πρέπει να υποβάλλουν σχετική αίτηση προς το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ), που αποτελεί τον Εθνικό Συντονιστή COST (COST National Coordinator – CNC), χρησιμοποιώντας το διαθέσιμο έντυπο και αποστέλλοντας το μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Μετά την εξέταση της αίτησης, η χώρα υπογράφει το Μνημόνιο Συναντίληψης (Memorandum of Understanding – MoU) της Δράσης και μπορεί να προχωρήσει ο σχετικός διορισμός.
- Δημιουργία νέας Δράσης, υποβάλλοντας σχετική πρόταση στο πλαίσιο της Ανοικτής Πρόσκλησης COST (COST Open Call). Για την αρχική δημιουργία μιας Δράσης COST πρέπει να συμπράξουν φορείς από τουλάχιστον επτά (7) χώρες μέλη του COST και να υποβάλλουν πρόταση στην Ανοικτή Πρόσκληση COST. Αφού εγκριθεί η Δράση, μπορούν να προστεθούν νέα μέλη τα οποία διορίζουν οι Εθνικοί Συντονιστές.
- Τέλος, δίνεται επίσης η δυνατότητα συνεργασίας με το COST ως ειδικός εμπειρογνώμονας.
Το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ), ως Εθνικός Συντονιστής COST (COST National Coordinator – CNC) της Κύπρου παρέχει υποστήριξη σε πολλαπλά επίπεδα: Γίνεται συστηματική ενημέρωση της κοινότητας και διάχυση πληροφόρησης μέσω εκδηλώσεων, διαδικτυακών μέσων, κλπ. Δεύτερον, παρέχεται εξειδικευμένη στήριξη στο στάδιο ετοιμασίας και υποβολής πρότασης στο πλαίσιο της Ανοικτής Πρόσκλησης COST για τη δημιουργία νέων Δράσεων, συμπεριλαμβανομένης προεπισκόπησης προτάσεων. Επίσης, παρέχεται υποστήριξη στο στάδιο υποβολής αίτησης για συμμετοχή σε υφιστάμενες Δράσεις COST και γίνεται η διαχείριση της διαδικασίας διορισμού Εκπροσώπων και Αναπληρωτών Εκπροσώπων στις Διαχειριστικές Επιτροπές των Δράσεων, ενώ τέλος παρέχεται υποστήριξη προς αυτούς κατά τη συμμετοχή τους στις Δράσεις και παρακολουθείται και προωθείται η ενεργή συμμετοχή τους και η προβολή των επιτευγμάτων τους.
Η Εθνική Συντονίστρια της Κύπρου στο Πρόγραμμα COST είναι:
Κατερίνα Καρακασίδου – Επιστημονικός Λειτουργός, Τμήμα Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων ([email protected])