ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ COST

Πρόγραμμα COST

Οργανισμός COST

Το Πρόγραμμα European Cooperation in Science and Technology (COST) συστάθηκε το 1971 με στόχο τη δημιουργία πλαισίου συνεργασίας μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, μέσω της προώθησης και της ενδυνάμωσης της συνεργασίας στον τομέα της επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας. To COST λαμβάνει χρηματοδότηση από τα Προγράμματα Πλαίσιο της Ε.Ε. για έρευνα και καινοτομία.

Το COST έχει εξελιχθεί σε μία από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες για ερευνητική συνεργασία, στην οποία πέραντων κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμμετέχουν και οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Συνολικά στο COST συμμετέχουν 38 χώρες ως πλήρη μέλη.

Tο COST ενθαρρύνει την ενεργή συμμετοχή ερευνητών από χώρες με χαμηλότερη επίδοση στην έρευνα (Inclusiveness Target Countries, ITC), μεταξύ των οποίων και η Κύπρος. Επιπρόσθετα, μπορούν να συμμετέχουν ερευνητές από γειτονικές χώρες (Near Neighbour Countries) και τρίτες χώρες (International Partner Countries) στη βάση κοινών συμφερόντων.

Το 2014 δημιουργήθηκε η νομική οντότητα COST Association, με στόχο να υλοποιεί τις δραστηριότητες του Οργανισμού. Το COST χρηματοδοτεί τη δημιουργία ερευνητικών δικτύων σε όλους τους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας, με σκοπό να ενισχύσει τη δυνατότητα της Ευρώπης να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες επιστημονικές, τεχνολογικές και κοινωνικές προκλήσεις.

Οι Δράσεις COST προσφέρουν ένα διεθνή ανοιχτό χώρο συνεργασίας μεταξύ επιστημόνων και στοχεύουν να δώσουν ώθηση στις εξελίξεις της έρευνας και της καινοτομίας. Συμβάλλουν στον συντονισμό έρευνας που γίνεται με εθνική χρηματοδότηση, καλύπτοντας δραστηριότητες συνεργασίας, όπως workshops, συνέδρια, συναντήσεις ομάδων εργασίας, εκπαιδευτικά σχολεία , μικρής διάρκειας επιστημονικές αποστολές και δραστηριότητες διάχυσης και επικοινωνίας.

Δράσεις COST

Οι Δράσεις αποτελούν δίκτυα συνεργασίας ερευνητών/ερευνητριών που υλοποιούν ερευνητική εργασία σε ένα επιλεγμένο θέμα. Οι Δράσεις COST καλύπτουν όλα τα επιστημονικά και τεχνολογικά πεδία, προωθώντας τη διεπιστημονικότητα και την αριστεία, σε μια bottom-up προσέγγιση, όπου οι προτείνοντες μιας Δράσης καθορίζουν το πεδίο/αντικείμενό της με βάση τα ενδιαφέροντά τους.

Μέσα από τις Δράσεις COST, δίνεται η ευκαιρία σε ερευνητές/ερευνήτριες σε όλα τα στάδια της καριέρας τους, να δικτυωθούν, να ανταλλάξουν απόψεις, να παρουσιάσουν τα ερευνητικά τους αποτελέσματα και να συντονίσουν τις ερευνητικές τους δραστηριότητες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι Δράσεις COST είναι ανοικτές σε ενδιαφερόμενους από όλους τους τομείς: τον ακαδημαϊκό τομέα, τις επιχειρήσεις / βιομηχανία, τον μη κυβερνητικό τομέα (MKO – NGOs), δημόσιους φορείς κλπ.

«Οδηγός COST 2021»-Περιλαμβάνει πληροφορίες για το Πρόγραμμα COST, τους τρόπους συμμετοχής, τις υφιστάμενες Δράσεις και τα εργαλεία δικτύωσης.

Εργαλεία

Ειδικότερα, τα βασικά εργαλεία δικτύωσης που υποστηρίζει το COST είναι:

Συναντήσεις, εργαστήρια και συνέδρια: διοργανώνονται από τη Διαχειριστική Επιτροπή μιας Δράσης COST και είναι ανοικτά προς όλη την επιστημονική κοινότητα.
Μικρής Διάρκειας Επιστημονικές Αποστολές: πρόκειται για επισκέψεις ανταλλαγής μεταξύ ερευνητών μιας Δράσης COST, που δίνουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε οργανισμό ή εργαστήριο σε άλλη χώρα COST.
Εκπαιδευτικά σχολεία: παρέχουν εκπαίδευση σε κάποιο από τα εμπλεκόμενα εργαστήρια ή οργανισμούς μιας Δράσης COST που διαθέτουν εξειδικευμένο εξοπλισμό ή / και τεχνογνωσία.
Δραστηριότητες διάχυσης: διάχυση των αποτελεσμάτων της έρευνας των συμμετεχόντων προς άλλες Δράσεις COST, προς την ευρύτερη επιστημονική κοινότητα, σε επίπεδο πολιτικής, προς τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και την κοινωνία, μέσω δημοσιεύσεων, ηλεκτρονικών μέσων, δελτίων τύπου, εκδηλώσεων κ.α.
Επιχορηγήσεις συνεδρίων: υποστηρίζουν Υποψήφιους Διδάκτορες και ερευνητές στα πρώτα στάδια της καριέρας τους, οι οποίοι προέρχονται από χώρες με χαμηλή επίδοση στην έρευνα, όπως η Κύπρος, προκειμένου να συμμετέχουν σε διεθνή συνέδρια που δεν διοργανώνονται από τη Δράση COST.

Χρηματοδότηση

Το COST χρηματοδοτεί (μέχρι 134.000 Ευρώ ανά έτος, για 4 έτη) τα έξοδα συντονισμού και διαχείρισης των Δράσεων COST. Το COST καλύπτει τα έξοδα συμμετοχής σε συναντήσεις και άλλες δραστηριότητες που διοργανώνονται στο πλαίσιο υλοποίησης των Δράσεων.

Το COST δεν χρηματοδοτεί έρευνα, αλλά δραστηριότητες δικτύωσης, ωστόσο η χρηματοδότηση ερευνητικών δραστηριοτήτων που μπορεί να προκύψουν κατά την υλοποίηση των Δράσεων μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με ιδία χρηματοδότηση, είτε στο πλαίσιο κάποιου άλλου Προγράμματος (π.χ. Πρόγραμμα Πλαίσιο της ΕΕ, εθνικά Προγράμματα κα). Αξίζει να σημειωθεί ότι, με βάση στατιστικά στοιχεία του 2019 ο μέσος όρος της αξίας των έργων που προέκυψαν ανά Δράση ήταν 6 εκ. Ευρώ, ενώ υπολογίσθηκε ποσοστό επιτυχίας 37% για προτάσεις που προέκυψαν από Δράσεις COST και υποβλήθηκαν για χρηματοδότηση στον Ορίζοντα 2020 (Πηγή: COST Annual Report 2019).

Σημειώνεται ότι, το ΙδΕΚ, παρέχει επιπρόσθετη οικονομική στήριξη στους ερευνητές / ερευνήτριες που εκπροσωπούν την Κύπρο σε Δράσεις COST, σε περίπτωση που επιθυμούν να διοργανώσουν στην Κύπρο συναντήσεις των Διαχειριστικών Επιτροπών και των Ομάδων Εργασίας των Δράσεων στις οποίες συμμετέχουν, συμποσίων, εργαστηρίων και συνεδρίων του Προγράμματος COST, καθώς και άλλων συναφών εκδηλώσεων. Ειδικότερα, το ΙδΕΚ στηρίζει οικονομικά τη διοργάνωση τέτοιου είδους εκδηλώσεων στην Κύπρο με ποσό που ανέρχεται μέχρι τα 800 Ευρώ (κατόπιν αιτήματος προς το Ίδρυμα και έναντι σχετικών τιμολογίων / αποδεικτικών πληρωμής και άλλων αποδεικτικών όπως ημερήσια διάταξη, λίστα συμμετεχόντων κλπ), για κάλυψη εξόδων τα οποία δεν καλύπτει το Πρόγραμμα COST, όπως αναμνηστικά δώρα για τους συμμετέχοντες, έξοδα για εκδρομή που δεν σχετίζεται με τους σκοπούς της συνάντησης/εκδήλωσης (δηλαδή με τουριστικό σκοπό), συμπεριλαμβανομένων δαπανών για μεταφορά με λεωφορείο για τουριστικό σκοπό, μεταφορά με λεωφορείο στο δείπνο της εκδήλωσης κλπ. Νοείται ότι, η κάθε δαπάνη θα πρέπει να είναι σε λογικά πλαίσια και με βάση τις τιμές της αγοράς της Κύπρου. Τονίζεται ότι, το εναρκτήριο δείπνο δεν είναι επιλέξιμο. Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να επικοινωνήσουν με το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ).

1 2 3 4 5

Technology and science abstract background

lab-microplate-with-illuminated-multi-colors

Creative concept of wireless technology with hexagon hologram on modern laptop background. Big data and database concept. Multiexposure

Ευκαιρίες Συμμετοχής

Στο πλαίσιο υλοποίησης της αποστολής του για τη χρηματοδότηση bottom-up, άριστων, ανοικτών δικτύων συνεργασίας στους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας, το COST προσφέρει τις ακόλουθες δυνατότητες συμμετοχής στις δραστηριότητές του προς ερευνητές και innovators από πανεπιστήμια, δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς, Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς (ΜΚΟ), τη βιομηχανία και Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ):

Δημιουργία νέας Δράσης COST
Συμμετοχή σε υφιστάμενη Δράση COST
Συμμετοχή ως εμπειρογνώμονας COST

Επιπρόσθετα, το COST έχει πρόσφατα δημιουργήσει μια εκπαιδευτική πρωτοβουλία από την οποία μπορούν να επωφεληθούν συμμετέχοντες σε Δράσεις COST, το COST Academy, το οποίο παρέχει εκπαίδευση, εργαστήρια και καθοδήγηση σε θέματα σχετικά με την απόδοση των Δράσεων COST και με επιμέρους στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων νέων ερευνητών ή ερευνητών από λιγότερο δραστήριες ερευνητικά χώρες.

Με βάση επίσημα στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο COST Annual Report 2019, σε κάθε Δράση εμπλέκονται κατά μέσο όρο 30 χώρες, παρέχοντας σημαντικές ευκαιρίες δικτύωσης στην Ευρώπη και στο κόσμο, ενώ 88% συμμετεχόντων σε Δράσεις COST δήλωσαν ότι το COST έχει συνεισφέρει στην ανάπτυξη της καριέρας τους. Επιπρόσθετα, σημαντικός είναι και ο αντίκτυπος συμμετοχής σε Δράσεις COST στη δυνατότητα προσέλκυσης χρηματοδότησης, με προτάσεις που προέκυψαν μέσα από Δράσεις COST να έχουν ποσοστό επιτυχίας 37% στον Ορίζοντα 2020 και μέση αξία προτάσεων 6 εκατ. Ευρώ ανά Δράση.

Δημιουργία νέα Δράσης COST

Οι ενδιαφερόμενοι ερευνητές, έχουν τη δυνατότητα να προτείνουν τη δημιουργία νέας Δράσης COST, υποβάλλοντας σχετική πρόταση στο πλαίσιο της Ανοικτής Πρόσκλησης του COST, που συλλέγει και αξιολογεί προτάσεις 1-2 φορές τον χρόνο, για τη δημιουργία 40-45 νέων Δράσεων.

Η υποβολή της σύντομης πρότασης γίνεται με μία απλή διαδικασία ενός σταδίου, μέσω του ηλεκτρονικού εργαλείου υποβολής e-COST και είναι ανοικτή σε όλα τα επιστημονικά και τεχνολογικά πεδία (bottom-up).

Η πρόταση υποβάλλεται από δίκτυο που αποτελείται από φορείς από τουλάχιστον επτά (7) χώρες μέλη του COST, μεταξύ των οποίων ένα ποσοστό, που εξαρτάται από το συνολικό μέγεθος του δικτύου, πρέπει να είναι από COST Inclusiveness Target Countries. Η χρηματοδότηση ανέρχεται περίπου σε 134.000 Ευρώ ανά έτος για τέσσερα (4) έτη.

Οι προτάσεις αξιολογούνται στη βάση κριτηρίων επιστημονικής και τεχνολογικής αριστείας, αριστείας στη δικτύωση, αντίκτυπου και υλοποίησης.

Το ΙδΕΚ παρέχει υπηρεσία προεπισκόπησης προς τους ενδιαφερόμενους από την Κύπρο που επιθυμούν να υποβάλλουν πρόταση για δημιουργία νέας Δράσης COST. Το αίτημα που θα πρέπει να υποβληθεί για την προεπισκόπηση πρότασης για τη δημιουργία Δράσης COST είναι διαθέσιμο εδώ

Συμμετοχή σε υφιστάμενη Δράση COST

Σε κάθε Δράση COST μπορούν να συμμετέχουν μέχρι δύο ερευνητές από κάθε χώρα ως Εκπρόσωποι στη Διαχειριστική Επιτροπή.

Οι ενδιαφερόμενοι που επιθυμούν να εκπροσωπήσουν την Κύπρο στη Διαχειριστική Επιτροπή υφιστάμενης Δράσης COST, πρέπει να υποβάλλουν σχετική αίτηση προς το ΙδΕΚ, χρησιμοποιώντας το ακόλουθο Έντυπο Αίτηση για Συμμετοχή σε Διαχειριστική Επιτροπή Υφιστάμενης Δράσης του Προγράμματος . Η υποβολή θα γίνεται μέσω της πλατφόρμας IRIS.

Οι εθνικοί κανόνες και τα κριτήρια συμμετοχής σε Δράσεις COST, καθώς και οι υποχρεώσεις των αιτητών που εκπροσωπούν την Κύπρο, καταγράφονται στο έντυπο: Κριτήρια Συμμετοχής σε Υφιστάμενη Δράση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος COST, Γενικοί Κανονισμοί, Διαδικασίες και Υποχρεώσεις Αιτητών / Αιτητριών.

Δικαίωμα συμμετοχής έχουν ερευνητές που απασχολούνται σε οποιοδήποτε οργανισμό στην Κύπρο στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα και εκπονούν ερευνητικές δραστηριότητες σε θέματα συναφή με το αντικείμενο της συγκεκριμένης Δράσης. Οι αιτητές / αιτήτριες θα πρέπει να έχουν μόνιμη θέση εργασίας σε κυπριακό φορέα, ενώ σε περίπτωση εργασίας με σύμβαση περιορισμένου χρόνου ή ορισμένου χρόνου, η περίοδος της σύμβασης θα πρέπει να καλύπτει τη διάρκεια της Δράσης, με εξαίρεση για ερευνητές στα αρχικά στάδια της σταδιοδρομίας τους (Early Career Investigators).

Κατά την εξέταση της αίτησης από το ΙδΕΚ τα τρία βασικά κριτήρια που λαμβάνονται υπ’ όψιν είναι:

η συμμετοχή (ως Συντονιστής ή Συνεργάτης) σε ερευνητικό Έργο σχετικό με το αντικείμενο της Δράσης COST
πρόσφατη ερευνητική εμπειρία/τεχνογνωσία στην εκπόνηση έρευνας σε σχετικό αντικείμενο
η ύπαρξη πρόσφατων σχετικών επιστημονικών δημοσιεύσεων.

Σημειώνεται ότι, ερευνητές / ερευνήτριες που συμμετείχαν στην ομάδα συγγραφής μιας πρότασης για τη δημιουργία νέας Δράσης COST, δεν χρειάζεται να υποβάλουν αίτηση στο ΙδΕΚ, θα πρέπει ωστόσο να ενημερώσουν το Ίδρυμα ότι προτίθενται να συμμετέχουν στις δραστηριότητες της νέας Δράσης, ούτως ώστε να ελεγχθούν οι εθνικοί κανόνες συμμετοχής και να πραγματοποιηθεί ο διορισμός.

Πέραν της συμμετοχής στη Διαχειριστική Επιτροπή μιας Δράσης, υπάρχει και η δυνατότητα συμμετοχής σε Ομάδες Εργασίας μιας Δράσης, για την οποία δεν απαιτείται η υποβολή αίτησης προς το ΙδΕΚ, αλλά η απ’ ευθείας επικοινωνία με τον/την Πρόεδρο της Δράσης. Το ΙδΕΚ παροτρύνει ιδιαίτερα νέους ερευνητές και υποψήφιους Διδάκτορες να συμμετέχουν σε Ομάδες Εργασίας Δράσεων COST.

Συμμετοχή στο COST ως Εμπειρογνώμονας (External Expert)

Το COST Association προσκαλεί εμπειρογνώμονες όλων των επιστημονικών πεδίων προκειμένου να συμμετέχουν στην αξιολόγηση των προτάσεων που υποβάλλονται στο πλαίσιο της Ανοικτής Πρόσκλησης του COST (COST Open Call) για δημιουργία νέων Δράσεων ή στην αξιολόγηση αποτελεσμάτων των υφιστάμενων Δράσεων COST.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να προέρχονται από οποιοδήποτε τομέα (ακαδημαϊκός τομέας, επιχειρήσεις κλπ), ωστόσο θα πρέπει να διαθέτουν πανεπιστημιακό δίπλωμα και να μπορούν να αποδείξουν σημαντική επιστημονική ή επαγγελματική εμπειρία στο πεδίο εξειδίκευσής τους.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να εκφράσουν το ενδιαφέρον τους μέσω του COST Expert online registration form www.cost.eu/experts παρέχοντας το Βιογραφικό Σημείωμά τους και λίστα δημοσιεύσεων.

Συμμετοχή Κύπρου

Η Κύπρος συμμετέχει στο Πρόγραμμα COST από το 1996 ως παρατηρητής και από το 1999 ως πλήρες μέλος.

Το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ) έχει αναλάβει τον συντονισμό του Προγράμματος COST στην Κύπρο, προωθώντας και ενισχύοντας τη συμμετοχή της Κύπρου στις Δράσεις COST. Ειδικότερα, το Ίδρυμα υλοποιεί μια σειρά από ενέργειες που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

πληροφόρηση, στήριξη και καθοδήγηση των ενδιαφερόμενων,
διαχείριση κυπριακών συμμετοχών στις Δράσεις (εξέταση αιτήσεων, διορισμοί στις Δράσεις κλπ),
επικοινωνία με COST Administration, και
παροχή υπηρεσίας προεπισκόπησης προτάσεων για δημιουργία νέων Δράσεων.

Η παρουσία ερευνητών από την Κύπρο, ενισχύεται χρόνο με τον χρόνο. Κατά το 2021, η Κύπρος εκπροσωπήθηκε στις συγγραφικές ομάδες τριάντα τριών (33) από τις συνολικά εβδομήντα (70) προτάσεις που εγκρίθηκαν από το Οργανισμό COST (Ποσοστό: 47.1%). Τρεις (3) εγκεκριμένες προτάσεις για δημιουργία νέων Δράσεων COST συντονίζονται από ερευνητές / ερευνήτριες από την Κύπρο, αριθμός ρεκόρ τα τελευταία έτη για τη χώρα. Γενικότερα, η συμμετοχή ερευνητών / ερευνητριών από την Κύπρο σε ενεργές Δράσεις παρουσιάζει αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια, με το ποσοστό να ανέρχεται στο 63% το 2021 από 61% και 59% το 2020 και 2019, αντίστοιχα. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συμμετοχή των γυναικών από την Κύπρο, με την εκπροσώπηση τους να ξεπερνά το 50% του συνόλου των συμμετοχών (54.6%). Αντίστοιχα, η συμμετοχή των νέων ερευνητών / ερευνητριών ανέχεται στο 45.3%.

Συνολικά, 19 ερευνητές / ερευνήτριες από την Κύπρο κατείχαν ηγετικές θέσεις σε Δράσεις COST το 2021, εκ των οποίων εννέα ήταν γυναίκες (47.4%) και τρεις νέοι ερευνητές / ερευνήτριες (15.8%). Ο συνολικός αριθμός ηγετικών θέσεων που κατέχουν ερευνητές / ερευνήτριες από την Κύπρο διατηρήθηκε σταθερός από το 2020, ενώ αποτελεί τον δεύτερο υψηλότερο συμμετοχών σε σειρά από το 2017 (Μέγιστος αριθμός: 22 συμμετοχές το 2019).

Στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020 το διάστημα 2014-2020, 1999 ερευνητές / ερευνήτριες από την Κύπρο συμμετείχαν σε δραστηριότητες δικτύωσης, εκ των οποίων 940 ήταν νέοι ερευνητές / ερευνήτριες και 726 γυναίκες. Επίσης, μεγάλος αριθμός δραστηριοτήτων δικτύωσης διοργανώθηκε εντός της Κύπρου, με 82 συναντήσεις, 135 μικρής διάρκειας ερευνητικές αποστολές και 19 εκπαιδευτικά σχολεία, ενώ παραχωρήθηκαν 9 χρηματοδοτήσεις για συμμετοχή σε συνέδρια τρίτων.

Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι, η συμμετοχή σε Δράσεις COST οδηγεί συχνά σε συμμετοχή σε προτάσεις που υποβάλλονται για χρηματοδότηση στο πλαίσιο άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων. Μόνο το διάστημα 2017-2020, από τη συμμετοχή ερευνητών / ερευνητριών από την Κύπρο σε Δράσεις COST, προέκυψαν εννέα (9) έργα που χρηματοδοτήθηκαν από τον Ορίζοντα 2020 με κυπριακή συμμετοχή, συνολικής αξίας 19.88 εκ. ευρώ.

Πήγες H2020 Factsheet – Cyprus και 2021 Factsheet Cyprus.