Απολογισμός επιτυχιών της Κύπρου στις Προσκλήσεις ERC 2020

Το 2020 υπήρξε ομολογουμένως μια δύσκολη χρονιά σε πολλά επίπεδα και μια αντίστοιχα περίπλοκη και γεμάτη προκλήσεις χρονιά για την ερευνητική κοινότητα. Ωστόσο, ο ερευνητικός κόσμος της Κύπρου έχει τουλάχιστον έναν λόγο να αισιοδοξεί! Σε όλες τις Προσκλήσεις Υποβολής Προτάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας – European Research Council (ERC) του Προγράμματος Horizon 2020, για τις οποίες αποτελέσματα ανακοινώθηκαν εντός του έτους, η Κύπρος έχει παρουσία μεταξύ των επιτυχόντων!

Είναι πλέον ευρέως αποδεκτό στην Ευρώπη και στον κόσμο, ότι το ERC αποτελεί τον κορυφαίο Ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό οργανισμό για την υποστήριξη της άριστης έρευνας αιχμής και συνεπώς η επιτυχία της Κύπρου στις Προσκλήσεις του 2020 βελτιώνει περαιτέρω τη θέση της χώρας στον παγκόσμιο ερευνητικό χάρτη. Μέσα από τα διαφορετικά είδη χρηματοδοτήσεων που το ERC παρέχει, υποστηρίζει επιστήμονες σε όλα τα στάδια της σταδιοδρομίας τους, με μόνο κριτήριο της επιστημονική αριστεία. Η εξασφάλιση αυτών των ιδιαίτερα ανταγωνιστικών και απαιτητικών χρηματοδοτήσεων, αυτόματα κατατάσσει και τους επιτυχόντες ερευνητές και ερευνήτριες ανάμεσα στους κορυφαίους της Ευρώπης στον τομέα τους, κάτι που τιμά ιδιαίτερα την Κύπρο!

Ειδικότερα, εξασφαλίσθηκε η χρηματοδότηση ενός έργου ERC Starting Grant 2020 από την ερευνήτρια τη Δρ Άρτεμις Γεωργίου. Το Έργο θα υλοποιηθεί στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, χρηματοδοτούμενο με 1,25 εκ. Ευρώ και έχει τίτλο «Commercial Patterns Across the Sea: The interdisciplinary study of Maritime Transport Containers from Cyprus and the elucidation of Mediterranean connectivity during the Late Bronze Age-Early Iron Age». Το έργο της Δρος Γεωργίου είναι ένα από τα 436 που επιλέχθηκαν ανάμεσα σε 3.272 αιτήσεις. Οι χρηματοδοτήσεις ERC Starting Grant υποστηρίζουν ερευνητές / ερευνήτριες στο ξεκίνημα της σταδιοδρομίας τους (2-7 έτη από το PhD), ώστε να δημιουργήσουν τη δική τους ανεξάρτητη ερευνητική ομάδα.

Ομοίως, εξασφαλίσθηκε μία χρηματοδότηση στο πλαίσιο της πρόσκλησης ERC Consolidator Grant 2020, από τη Δρ Άννα Παπαέτη, η οποία θα υλοποιήσει το έργο “Soundscapes of Trauma: Music, Sound and the Ethics of Witnessing”, επίσης στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και θα χρηματοδοτηθεί με περίπου 1,89 εκ. Ευρώ. Συνολικά το ERC χρηματοδότησε 327 νέα Consolidator Grants το 2020 με 655 εκατ. Ευρώ, στα οποία άριστοι επιστήμονες με 7-12 έτη από το PhD θα πραγματοποιήσουν έρευνα αιχμής, εδραιώνοντας ταυτόχρονα την ερευνητική τους ομάδα. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 37% των έργων αυτών κέρδισαν γυναίκες ερευνήτριες, το υψηλότερο ποσοστό από την έναρξη των Consolidator Grants!

Αξιοσημείωτη υπήρξε επίσης η εξασφάλιση του πρώτου ERC Synergy Grant για την Κύπρο, από τον Καθ. Μάριο Πολυκάρπου, Καθηγητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κύπρου και Διευθυντή του Κέντρου Αριστείας για Έρευνα & Καινοτομία «ΚΟΙΟΣ», ο οποίος συμμετέχει στο έργο “Smart Water Futures: designing the next generation of urban drinking water systems”. Το έργο θα χρηματοδοτηθεί με σχεδόν 10 εκατ. Ευρώ εκ των οποίων 2,7 εκατ. Ευρώ θα πάνε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και εκτός από τον Καθ. Πολυκάρπου σε αυτό συμμετέχουν: η Καθ. Barbara Hammer (Universitaet Bielefeld – Γερμανία), η Καθ. Φοίβη Κουντούρη (Ερευνητικό Κέντρο του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών – Ελλάδα) και ο Καθ. Dragan Savic (KWR Water BV – Ολλανδία). Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Καθ. Πολυκάρπου, διαθέτει ήδη ένα ERC Advanced Grant και δύο ERC Proof of Concept Grants και με την τέταρτη επιτυχία του είναι πλέον ο ερευνητής με τις περισσότερες χρηματοδοτήσεις ERC στην Κύπρο. Μάλιστα το έργο αυτό είναι ένα ανάμεσα σε μόλις 34 που επιλέχθηκαν για χρηματοδότηση από τις 440 προτάσεις που υποβλήθηκαν το 2020.

Τα ERC Synergy Grants χρηματοδοτούν ομάδες 2 έως 4 άριστων Κύριων Ερευνητών, οι οποίοι συμπράττουν προκειμένου να αντιμετωπίσουν από κοινού περίπλοκα ερευνητικά προβλήματα που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει ο καθένας χωριστά. Η χρηματοδότηση φτάνει τα 10 εκ. ευρώ για 6 έτη, με δυνατότητα επιπρόσθετης χρηματοδότησης μέχρι 4 εκ.

Τέλος, στο πλαίσιο της Πρόσκλησης Proof of Concept (POC) του 2020, χρηματοδότηση εξασφάλισε ο Δρ Φίλιππος Πατσαλής, ιδρυτής και CEO της NIPD Genetics Ltd, για το έργο με τίτλο “Proof of Concept study for the development of methylation based NIPT for trisomy 21 using droplet digital PCR”. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Δρ Πατσαλής είναι επίσης κάτοχος ERC Advanced Grant, από τις πιο υψηλού κύρους και ανταγωνιστικές χρηματοδοτήσεις στην Ευρώπη, καθώς και ενός ακόμα POC. Η χρηματοδότηση ERC Proof of Concept απευθύνεται σε επιστήμονες που ήδη υλοποιούν ή ολοκλήρωσαν πρόσφατα έργο ERC, στους οποίους παρέχεται χρηματοδότηση ύψους €150.000, προκειμένου να διερευνήσουν τη δυνατότητα μιας ιδέας που προέκυψε στο πλαίσιο του έργου αυτού να μετατραπεί σε καινοτομία, σε μια προσπάθεια να προωθηθούν άριστες ερευνητικές ιδέες προς την αγορά.

Τον Απρίλιο 2021, αναμένεται και η ανακοίνωση των τελευταίων αποτελεσμάτων Πρόσκλησης του 2020 του ERC και ειδικότερα τα αποτελέσματα των ERC Advanced Grant 2020. Τα ERC Advanced Grants απευθύνονται σε καταξιωμένους, άριστους ερευνητές κάθε εθνικότητας και ηλικίας, που είναι επιστημονικά ανεξάρτητοι, βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή» στο επιστημονικό τους πεδίου και έχουν να επιδείξουν πρόσφατη έρευνα αιχμής υψηλού επιπέδου.

Σε μια εποχή που η έρευνα και η επιστήμη έρχονται ακόμα πιο έντονα στο προσκήνιο, ως η λύση σε πολλές από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, οι επιστήμονες που υποστηρίζονται από το ERC αναμένεται να συνεισφέρουν με έρευνα αιχμής στη δημιουργία πρωτοποριακής γνώσης σε όλους τους τομείς και στη διαμόρφωση ενός καλύτερου μέλλοντος.

Η χρηματοδότηση των Προσκλήσεων του 2020 του ERC προέρχεται από το Πρόγραμμα Πλαίσιο (ΠΠ) της Ε.Ε. για Έρευνα και Καινοτομία, Horizon 2020, ενώ το ERC θα συνεχίσει να υποστηρίζεται από το επόμενο ΠΠ, το Horizon Europe (2021-2027). Ειδικότερα, έχει ήδη ανακοινωθεί το χρονοδιάγραμμα των επόμενων Προσκλήσεων του ERC για το 2021 και το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ), έχει ξεκινήσει την ενημέρωση των ενδιαφερόμενων μέσω εκδηλώσεων και άλλων δράσεων.

Το ΙδΕΚ μπορεί να υποστηρίξει ενδιαφερόμενους ερευνητές στην Κύπρο στην προετοιμασία της αίτησής τους για ERC Grant, με την παροχή συμβουλευτικής στήριξης και υπηρεσιών προεπισκόπησης, μέσω επικοινωνίας με το αρμόδιο Εθνικό Σημείο Επαφής (Κατερίνα Καρακασίδου Μάλλα, [email protected], τηλ. 22205036).