“Σημαντικές προοπτικές για δυναμική ανάπτυξη του οικοσυστήματος Έρευνας και Καινοτομίας”, Περιοδικό Insider, Ιούλιος 2023

του Θεόδωρου Λουκαΐδη*

Σε μία εποχή που το παγκόσμιο σκηνικό χαρακτηρίζεται από έντονες ανακατατάξεις, ο ρόλος της επιστήμης, της έρευνας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας, θεωρείται καταλυτικός για τη δημιουργία ενός σύγχρονου και βιώσιμου μοντέλου οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.

Τα τελευταία χρόνια το οικοσύστημα Έρευνας και Καινοτομίας (Ε&Κ) της Κύπρου εξελίσσεται και μεγαλώνει ραγδαία. Η χώρα μας, αν και μικρή πληθυσμιακά, διαθέτει μία υψηλού επιπέδου ερευνητική και καινοτόμο επιχειρηματική κοινότητα, με ταλαντούχο και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό.

Το ΙδΕΚ, στηρίζοντας επί σειρά ετών την Ε&Κ της Κύπρου και υλοποιώντας τους στρατηγικούς στόχους του Κράτους στον τομέα, δεν μπορεί παρά να νιώθει ικανοποίηση για όσα έχουν επιτευχθεί. Χαρακτηριστικά, το γεγονός ότι η Κύπρος διατηρεί τη θέση της για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στους Strong Innovators της Ευρώπης, αποδεικνύει τα σημαντικά βήματα που έγιναν και δημιουργεί προσδοκίες και απαιτήσεις για το μέλλον.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΔΥΝΑΜΙΩΝ, ΧΑΡΑΞΗ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ

Ο πήχης των επιδόσεων του οικοσυστήματος Ε&Κ έχει τεθεί εξαιρετικά ψηλά. Προϋπόθεση προκειμένου να συνεχιστεί η ανοδική αυτή πορεία, αποτελεί η αξιολόγηση αδυναμιών και υπαρκτών προκλήσεων, καθώς και η χάραξη στοχευμένων στρατηγικών για την υπέρβασή τους.

Σε αυτή τη διαδικασία, οι δείκτες καινοτομίας του European Innovation Scoreboard αποτελούν χρήσιμο οδηγό. H Κύπρος καταγράφει εξαιρετικές επιδόσεις σε νευραλγικούς δείκτες, όπως τα ελκυστικά ερευνητικά συστήματα και η ενίσχυση της απασχόλησης σε τομείς και δραστηριότητες παραγωγής γνώσης, κατακτώντας μέχρι και ηγετική θέση στις συνέργειες και τη διασύνδεση μεταξύ ερευνητικών οργανισμών και επιχειρήσεων.

Όλα αυτά αποτελούν επιτεύγματα του οικοσυστήματος, αλλά και το αποτέλεσμα των διαχρονικών επενδύσεων του Κράτους και βεβαίως του ΙδΕΚ, ως του εθνικού χρηματοδοτικού οργανισμού που διαμορφώνει τις συνθήκες και λειτουργεί ως κινητήριος δύναμη της ερευνητικής και καινοτόμου επιχειρηματικής κοινότητας.

Μέσα από τα προγράμματα του Ιδρύματος, το οποίο διαθέτει μία ευρείας κλίμακας εργαλειοθήκη που καλύπτει όλες τις ανάγκες, έχουμε δει ερευνητές/ερευνήτριες να παράγουν νέα γνώση και να την εξελίσσουν σε σημείο που να αναγνωρίζεται και να επιβραβεύεται διεθνώς, καινοτόμα μυαλά να βαδίζουν με επιτυχία το δύσκολο μονοπάτι της μετάβασης από το ερευνητικό εργαστήριο στην αγορά, καθώς και μία κρίσιμη μάζα νεοφυών επιχειρήσεων που δημιουργείται με προοπτική για διεθνή δραστηριοποίηση αλλά και υφιστάμενες επιχειρήσεις σε παραδοσιακούς τομείς της οικονομίας οι οποίες επενδύουν σε έρευνα και ανάπτυξη.

Κτίζοντας στις μέχρι σήμερα επιτυχίες μας και αξιοποιώντας τις δυνατότητες και ικανότητες του οικοσυστήματος, προσπαθούμε διαρκώς να βελτιωνόμαστε και να εξελισσόμαστε, δημιουργώντας εγκαίρως τα χρηματοδοτικά εκείνα εργαλεία και υπηρεσίες που θα του δώσουν την ώθηση να συνεχίσει την ανοδική του πορεία.

Κλειδί στην περαιτέρω ενίσχυση του οικοσυστήματος είναι η διεθνοποίησή του, κυρίως μέσω των επιτυχιών μας στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα-πλαίσιο Ορίζοντας Ευρώπη, όπου η Κύπρος καταγράφει ικανοποιητικές επιδόσεις.

Στο ΙδΕΚ ενθαρρύνουμε τους κυπριακούς φορείς να αναλαμβάνουν συντονιστικό ρόλο σε περισσότερες προτάσεις, καθώς και να ευθυγραμμίζουν τους στόχους τους με βασικές θεματικές προτεραιότητες της ΕΕ, ούτως ώστε να μπορούμε να ενισχύσουμε τη συνεισφορά μας στην αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων.

Αξιοποιώντας την εμπειρία των εθνικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων ως γέφυρα για επιτυχή συμμετοχή σε ανάλογα προγράμματα του Ορίζοντα Ευρώπη, υποστηρίζοντας την καινοτόμο επιχειρηματικότητα και εντείνοντας τις προσπάθειες για ώθηση της εμπορικής αξιοποίησης της γνώσης που παράγεται, προσδοκούμε σε ακόμη μεγαλύτερες επιτυχίες, ακόμη και σε τομείς που μέχρι σήμερα αποτελούν πρόκληση για το εγχώριο οικοσύστημα, όπως ο πυλώνας «Innovative Europe» του Ορίζοντα Ευρώπη.

ΠΕΡΑΝ ΤΩΝ €25,5 ΕΚ. ΓΙΑ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΟΥ 2023

Στις πιο πάνω προκλήσεις, σημαντικές λύσεις έρχονται να δώσουν τόσο τα χρηματοδοτικά προγράμματα του ΙδΕΚ όσο και οι υπηρεσίες που προσφέρει το Ίδρυμα, μέσω του Innovation Factory και του Κεντρικού Γραφείου Μεταφοράς Γνώσης του ΙδΕΚ. Πρόκειται για δωρεάν υπηρεσίες που μπορούν να προσφέρουν τα μέγιστα σε όλους τους φορείς του τοπικού οικοσυστήματος Ε&Κ, γι’ αυτό και απευθύνουμε κάλεσμα για περαιτέρω αξιοποίησή τους.

Εντός του δεύτερου εξαμήνου του έτους, οι επενδύσεις με τις οποίες το ΙδΕΚ στηρίζει τον ερευνητικό και επιχειρηματικό κόσμο της Κύπρου, ανέρχονται περίπου σε €25,5 εκ.. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται προσκλήσεις όπως η Συνεργατική Ανάπτυξη Co-Develop ανάμεσα σε επιχειρήσεις και την ερευνητική κοινότητα, αλλά και η χρηματοδότηση διδακτορικών ερευνών στον βιομηχανικό τομέα με το PhD in Industry.

Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και τα προγράμματα Pre-Seed για την ανάπτυξη νεοφυών επιχειρήσεων και Bridge2Horizon για την ενίσχυση των ικανοτήτων κυπριακών φορέων σε συγκεκριμένες θεματικές της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης και σε ευρωπαϊκές προτεραιότητες.

Επίσης, ανοικτή για υποβολή προτάσεων είναι η δεύτερη πρόσκληση του Προγράμματος Disrupt, με ελάχιστο προϋπολογισμό €5,5 εκ. η οποία αφορά τη μικτή χρηματοδότηση επενδυτικών και δημόσιων κεφαλαίων, με στόχο την εκθετική ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρήσεων.

Παραμένοντας προσηλωμένο στην αποστολή του, το ΙδΕΚ αξιολογεί με υπευθυνότητα τις προκλήσεις που υπάρχουν και ενισχύει έμπρακτα το οικοσύστημα Ε&Κ της Κύπρου, ώστε να ξεδιπλώσει το πλήρες φάσμα των δυνατοτήτων του. Άλλωστε, αυτό αποτελεί την κινητήριο δύναμη για ένα νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης και προόδου της χώρας.

*Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας